Merenje vremena – kroz istoriju!

Povezane objave

• Sultan koji je promenio mapu Balkanskog poluostrva 03/05
• Priča o Lepotici i Zveri je istinita? 16/08
• Za ovaj izum Tomasa Edisona nismo znali! 10/09

Danas je prihvaćeno merenje vremena u sekundama, kojih u jednom minutu ima 60, odnosno u sat vremena 3600. Vreme se meri i u danima, koji se sastoje od 24 časa i tako dalje.

Međutim, kroz istoriju se na različite načine merilo vreme, kako bi došlo do načina na koji danas merimo vreme.
Pogledajte kako je tekao proces merenja vremena:

Egipćani su 3500. godine pre nove ere podelili dan i noć na po 12 časova, a proticanje vremena merili su sunčanim satom.

Kao dodatak sunčanim časovnicima, Egipćani su 1400. godine pre nove ere dodali satove koji su merili vreme sporim ispuštanjem vode kroz mali otvor na dnu lonca, a oznake u loncu pokazivale su koliko je vremena prošlo.

Prvi su sat podelili na 60 minuta, a minut na 60 sekundi – Vavilonci 600. godine pre nove ere.

Na tačno merenje vremena mehaničkim satovima čekalo se do 1400. godine, a tek 200 godina kasnije holandski astronom Kristijan Hejdens, koji je koristio Galilejeve oglede sa klatnom – napravio je prvi sat sa klatnom – koji je pokretao jedan teg. Više od 300 godina posle toga, 1906. godine, pojavili su se prvi primerci satova koji su umesto klatna sa tegom – koristili bateriju za pokretanje.

Prvi kvarcni sat – na kom se vreme merilo vibracijom kristala kvarca, napravljen je 1927. godine, a toliko je tačan da jednu sekundu gubi tek na svakih 10 godina!

Engleski fizičar Luj Esen razvio je 1955. godine prvi cezijumski atomski sat koji se danas koristi za određivanje, odnosno definiciju sekunde. Uskoro je cezijumski sat bio unapređen, što je omogućilo stručnjacima da ustanove atomsko vreme – veoma preciznu vremensku skalu.

Sekunda je 1967. godine definisana kao 9.192.631.770 elektromagnetnih oscilacija, koje odgovaraju prelazu između dva vrlo bliska nivoa osnovnog stanja kod atomacezijuma-133.

Istorija izgradnje GPS-a počela je lansiranjem satelita sa cezijumskim satom u orbitu oko Zemlje – 1977. godine.

Početkom 21. veka napravljen je prvi optički atomski sat koji je bio najtačniji sat do tada – sa gubljenjem jedne sekunde na svakih 4,5 miliona godina. Međutim, 2009. godine unapređen je automski sat – koji gubi jednu sekundu na svakih milijardu godina – čime je nastao sat bez premca u tačnosti.